Mensen met huisdieren kunnen er direct over meepraten – het luide geboem en geknetter begint vaak al in oktober, lang voordat we elkaar daadwerkelijk “gelukkig nieuwjaar” kunnen toewensen. Trouwe viervoeters en snoezepoezen staan doodsangsten uit, evenals veteranen met PTSS, en wist je dat trekvogels op hun zuidwaartse route door de chaos en angst ook volkomen gedesoriënteerd raken?
Ook andere wilde dieren raken helemaal de weg kwijt en komen door de knallen niet meer terug bij hun nestje en familie; met alle rampzalige gevolgen vandien. Om nog maar niet te spreken over het lichamelijk letselrisico dat het handmatig afsteken van vuurwerk zelf al met zich meebrengt. Gelukkig kregen de honden-, katten- en mensenoortjes (én vingers) even rust tijdens het landelijk vuurwerkverbod i.v.m. de beschermende coronamaatregelen in zowel 2020 als 2021. Echter, in 2022 mocht er landelijk weer volop geknald worden tijdens de jaarwisseling en was het totaalverbod ten einde. Behalve voor twaalf gemeenten.
Plaatselijk vuurwerkverbod
Ondanks dat het landelijke totaalverbod was opgeheven, zijn er toch twaalf gemeenten in Nederland die nog steeds een vuurwerkverbod aanhouden. Vuurwerk brengt spanning en nostalgie met zich mee, en het ziet er (letterlijk) schitterend uit, maar we kunnen niet ontkennen dat er elk jaar honderden vuurwerkslachtoffers letsel oplopen. Jongeren tussen de 10 tot 19 jaar zijn daarbij de grootste risicogroep.
In Amsterdam alleen al vonden er tijdens de jaarwisseling 2019-2020 ernstige incidenten plaats. Steeds meer Amsterdammers voelden zich bovendien onveilig door de onrust, overlast en agressie op straat. En niet alleen in Amsterdam. Nederland begint toenemend in te grijpen. Dit zijn de gemeenten die voorlopig al het vuurwerkverbod hebben ingevoerd: Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Haarlem, Bloemendaal, Heemstede, Apeldoorn, Nijmegen, Heumen, Mook en Middelaar, Soest, en Utrechtse Heuvelrug. Ze hopen hiermee het risico op letsel, materiële schade, overlast en milieuvervuiling zoveel mogelijk te beperken.
Van Arnhem en Eindhoven wordt verwacht dat ze zich ook bij deze twaalf gemeenten zullen aansluiten. Gemeente Krimpenwaard wacht er nog even mee, maar heeft al aangegeven dat ze voor de jaarwisseling van 2024-2025 een vuurwerkverbod zullen invoeren.
Nederland gaat voor innovatief en veilig
We zien een opmerkelijke trend in ons kikkerlandje – Nederland streeft vooruit wat betreft veiligheid! Vergeleken met vele andere landen, zijn we vaak een van de koplopers die nieuwe maatregelen invoeren om elkaar te beschermen. Neem bijvoorbeeld onze nette, brede fietspaden en zorgvuldige verkeersregels om fietsers overeind te houden; dat zie je nog niet zo vaak in andere naties! Denk ook eens aan de Wet Kansspelen op afstand, die onlangs werd aangepast waardoor het online casino in Nederland werd gelegaliseerd zodat Nederlanders veilig online kunnen spelen. Dankzij deze nationale legalisering hebben online kansspelaanbieders nu een belangrijke zorgplicht die ze moeten nakomen. Daarbij maakt de legalisering het gemakkelijker om toezicht te houden hierop, zodat mensen goed beschermd blijven, en daar zijn we trots op.
Nederland is dus in vele opzichten echt een voorbeeldland dat het welzijn van haar bevolking vooropstelt. Wat vuurwerk betreft, gaat het dan ook steeds meer deze kant op.
Huidige en toekomstige vuurwerkregels
Sinds de jaarwisseling 2020-2021 geldt er in Amsterdam een verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk. Enkel fop- en schertsvuurwerk zoals knalerwten (minder fijn voor de dieren en veteranen) en sterretjes zijn toegestaan.
Daar ons land bekend staat om innovatie en moderniteit, zou het zomaar eens kunnen dat het afsteken van consumentenvuurwerk in de toekomst ook landelijk verboden zal worden. Voorlopig gelden nog de volgende landelijke regels voor het afsteken van vuurwerk:
- Categorie F3, vooral knalvuurwerk zoals rotjes, knalstrengen, Chinese matten, losse enkelschotsbuizen, losse vuurpijlen, Romeinse kaarsen, en babypijltjes, mag niet meer.
- Tijdens de jaarwisseling mag je nog wel consumentenvuurwerk uit categorieën F1 en F2 afsteken, zoals sterretjes, knalerwten, cakes, compoundboxen, grondbloemen en fonteintjes.
- Categorie F1 is daarbij de lichtste categorie en is het hele jaar door toegestaan.
- Categorie F2 bestaat voornamelijk uit siervuurwerk als cake-en combiboxen en mag alleen tussen 31 december 18.00 uur en 1 januari 02.00 uur worden afgeschoten.
Alternatieven voor consumentenvuurwerk
Gelukkig zijn er steeds meer gemeenten die het initiatief nemen om een professionele, voornamelijk visuele vuurwerkshow te organiseren. Tijdens de jaarwisseling van 2022 vond de grootste show plaats bij de Erasmusbrug in het centrum van Rotterdam. Voor deze shows mag gebruik worden gemaakt van vuurwerk uit de categorieën F3 en F4.
Je kunt dus altijd nog naar een professionele show gaan. En als je het nog te luid vindt?
Dan kun je ook gewoon gezellig binnen een spelletje spelen. Desnoods met oordoppen in.
Een veilig en gelukkig nieuwjaar toegewenst – blijf lief voor elkaar en de dieren!
